Blog
Hulp bij Angststoornissen: Van Diagnose tot Behandeling
Angststoornissen zijn een veelvoorkomend probleem dat een aanzienlijke impact kan hebben op het dagelijks leven van degenen die eraan lijden. Gelukkig zijn er diverse effectieve behandelingsopties beschikbaar, variërend van therapieën tot medicatie. In dit artikel bespreken we de diagnose, verschillende soorten angststoornissen, en de behandelingsmogelijkheden die beschikbaar zijn om mensen te helpen hun angst te beheersen en een betere kwaliteit van leven te bereiken.
Belangrijkste punten
- Angststoornissen kunnen effectief worden behandeld met cognitieve gedragstherapie en medicatie.
- De diagnose van een angststoornis wordt gesteld op basis van criteria uit de DSM-5.
- Er zijn verschillende soorten angststoornissen, zoals agorafobie, dwangstoornis en paniekstoornis, die elk specifieke behandelingen vereisen.
- Online therapie biedt een toegankelijke en vaak kosteneffectieve manier om angststoornissen te behandelen.
- Zelfhulptechnieken en de ondersteuning van familie en vrienden kunnen een belangrijke rol spelen in het herstelproces.
Diagnose van Angststoornissen
Criteria voor Diagnose
Een diagnose van een angststoornis wordt gesteld op basis van een aantal criteria die zijn opgesteld in de handleiding van psychische stoornissen (DSM-5). De psycholoog of huisarts helpt te bepalen of jouw symptomen voldoen aan (een aantal) van deze criteria en bepaalt zo of er sprake is van een angststoornis en welke specifieke angststoornis dat is.
Rol van de Huisarts en Psycholoog
De huisarts en psycholoog spelen een cruciale rol bij de diagnose van angststoornissen. Zij zijn vaak de eerste professionals die de symptomen herkennen en een eerste inschatting maken. Vervolgens kunnen zij doorverwijzen naar gespecialiseerde zorg indien nodig.
Gebruik van DSM-5
De DSM-5 is een essentieel hulpmiddel bij de diagnose van angststoornissen. Het biedt een gestructureerde lijst van criteria waaraan voldaan moet worden voor een diagnose. Bijvoorbeeld, bij een gegeneraliseerde angststoornis (piekerstoornis) wordt de diagnose gesteld als de symptomen minstens 6 maanden aanhouden en aanzienlijke beperkingen veroorzaken in het dagelijks functioneren.
Het is belangrijk om een juiste diagnose te stellen om een effectieve behandeling te kunnen starten.
Soorten Angststoornissen
Agorafobie
Agorafobie, ook wel bekend als straatvrees, is een angststoornis waarbij iemand intense angst ervaart in situaties waaruit ontsnappen moeilijk kan zijn. Dit kan leiden tot het vermijden van openbare plaatsen of situaties zoals het reizen met het openbaar vervoer.
Dwangstoornis
Bij een dwangstoornis ervaart een persoon terugkerende, ongewenste gedachten (obsessies) en/of herhaalde gedragingen (compulsies). Het niet uitvoeren van deze dwangmatige handelingen kan leiden tot aanzienlijke angst en stress.
Paniekstoornis
Een paniekstoornis wordt gekenmerkt door terugkerende, onverwachte paniekaanvallen. Deze aanvallen gaan gepaard met intense fysieke symptomen zoals hartkloppingen, zweten en kortademigheid. Mensen met een paniekstoornis kunnen constante angst ervaren over het krijgen van een nieuwe aanval.
Het begrijpen van de verschillende soorten angststoornissen is essentieel voor een effectieve diagnose en behandeling.
Behandelopties voor Angststoornissen
Cognitieve Gedragstherapie (CGT)
Cognitieve Gedragstherapie (CGT) is een van de meest effectieve behandelingen voor angststoornissen. Het richt zich op het veranderen van negatieve denkpatronen en gedragingen die angst veroorzaken of in stand houden. CGT kan zowel individueel als in groepsverband worden toegepast.
Metacognitieve Therapie
Metacognitieve Therapie richt zich op de manier waarop mensen denken over hun eigen gedachten. Deze therapie helpt patiënten om minder tijd te besteden aan piekeren en meer aan constructieve activiteiten. Het is een relatief nieuwe maar veelbelovende aanpak voor de behandeling van angststoornissen.
Medicatie
Medicatie kan een belangrijke rol spelen bij de behandeling van angststoornissen, vooral wanneer andere behandelingen niet voldoende effect hebben. De belangrijkste medicijnen die worden voorgeschreven zijn antidepressiva en anxiolytica. Toch is het beter om eerst te starten met een psychologische behandeling, zoals CGT. Een groot voordeel van psychologische behandeling is dat er na het afronden van de behandeling minder kans is dat je klachten terugkomen.
Afhankelijk van het type angststoornis, wordt een andere bepaalde behandeling of combinatie van behandelingen ingezet.
Behandeling per Type Angststoornis
Afhankelijk van het type angststoornis, wordt een andere bepaalde behandeling of combinatie van behandelingen ingezet. Kom meer te weten over de behandelingsopties per type angststoornis.
Online Therapie voor Angststoornissen
Voordelen van Online Therapie
Online therapie biedt tal van voordelen voor mensen met angststoornissen. Een van de grootste voordelen is de toegankelijkheid; je kunt therapie volgen vanuit je eigen vertrouwde omgeving. Dit kan vooral nuttig zijn voor mensen met agorafobie of sociale angst. Daarnaast is er vaak meer flexibiliteit in de planning van sessies, wat het makkelijker maakt om therapie te combineren met werk of andere verplichtingen.
Ervaringsverhalen
Ervaringsverhalen kunnen een belangrijke rol spelen in het begrijpen van de effectiviteit van online therapie. Lisa, bijvoorbeeld, vond het prettig dat ze niet naar een fysieke locatie hoefde te gaan en toch dezelfde kwaliteit van zorg kreeg. Tim merkte op dat de mogelijkheid om via chat te communiceren hem hielp om zijn gedachten beter te ordenen.
Toegankelijkheid en Kosten
Online therapie is vaak goedkoper dan traditionele therapie, omdat er geen reiskosten zijn en de sessies efficiënter kunnen worden gepland. Bovendien zijn er verschillende behandelopties beschikbaar, zoals gesprekken, therapieën, trainingen of cursussen. Dit maakt het makkelijker om een behandeling te vinden die bij je past. De meeste zorgverzekeraars vergoeden tegenwoordig ook online therapie, wat de drempel verder verlaagt.
Online therapie voor een angststoornis is meer dan alleen videobellen en/of chatten. Je krijgt dezelfde behandeling als bij een reguliere behandeling, maar dan in een andere vorm.
Wat Kun Je Zelf Doen?
Er zijn verschillende manieren waarop je zelf kunt bijdragen aan het verminderen van angstklachten. Je kunt zelf en samen met mensen om je heen (familie, vrienden) aan jouw angsten werken. Hieronder volgen enkele adviezen die kunnen helpen om angst effectief te behandelen:
Zelfhulp Technieken
- Goed eten: Zorg voor een gebalanceerd dieet.
- Geen alcohol en drugs gebruiken: Deze middelen kunnen angst verergeren.
- Minder of geen koffie drinken: Cafeïne kan angstgevoelens versterken.
- Ontspannen: Probeer zo veel mogelijk te ontspannen. Dat kan bijvoorbeeld door rustig te ademen, met yoga, meditatie of ontspanningsoefeningen. Je kunt ook gaan wandelen of iemand opbellen.
- Zo veel mogelijk blijven doen: Blijf actief en probeer je dagelijkse routine aan te houden.
Leefstijlveranderingen
- Bewegen: Ga dagelijks minimaal een half uur bewegen, bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen of tuinieren.
- Genoeg slapen: Zorg voor voldoende nachtrust.
- Regelmatig leven: Probeer elke dag op dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan. Eet drie keer per dag op vaste tijden. Blijf als het kan werken. Dat geeft afleiding en structuur.
Ondersteuning van Familie en Vrienden
Zoek steun bij mensen die je vertrouwt en leg uit waar je last van hebt. De meeste mensen hebben hier begrip voor en kunnen je helpen om je minder angstig te voelen.
Hoe Lang Duurt de Behandeling?
Factoren die de Duur Beïnvloeden
De duur van een behandeling voor angststoornissen kan sterk variëren en is afhankelijk van verschillende factoren:
- Omgevingsfactoren: Een angststoornis duurt bijvoorbeeld langer wanneer je veel aan je hoofd hebt.
- Persoonlijkheidsfactoren: Emotionele stabiliteit en leeftijd hebben direct invloed op de duur van de behandeling.
- Type angststoornis: Verschillende soorten angststoornissen maken dat je anders reageert op de behandeling. Ernstigere gevallen kunnen langer duren om te behandelen.
- Behandelingsmethode: Verschillende behandelingsmethoden hebben elk verschillende tijdskaders.
- Jouw inzet: Natuurlijk is jouw proactieve bereidheid om aan de behandeling te werken en de inzet om veranderingen in levensstijl en denkpatronen aan te brengen een groot aandeel in de duur van jouw hersteltraject.
Gemiddelde Behandelduur
Een behandeling van een angststoornis duurt gemiddeld 7,5 maanden. De duur van een angststoornis verschilt per persoon en per type angststoornis. Het hangt er onder andere vanaf of je snel hulp zoekt en of het lukt om de oefeningen die bij de therapie horen uit te voeren. Als je tijdig hulp zoekt, zal het herstel sneller gaan.
Langetermijnresultaten
De langetermijnresultaten van een behandeling voor angststoornissen zijn over het algemeen positief, vooral wanneer de behandeling consistent wordt gevolgd en er een goede match is tussen de patiënt en de therapeut. Het is belangrijk om te blijven werken aan de technieken die je hebt geleerd tijdens de therapie om terugval te voorkomen.
De behandeling is twee dagen in de week en duurt zes maanden. Zie voor meer info: deeltijdbehandeling angst | cognitieve gedragstherapie angststoornis – eleos.
Medicatie bij Angststoornissen
Soorten Medicatie
De belangrijkste medicijnen die bij angststoornissen worden voorgeschreven zijn antidepressiva. Deze medicijnen helpen om de stemming te verbeteren en angsten te verminderen. Een veelgebruikt antidepressivum is sertraline, dat de stemming verbetert en angstverschijnselen zoals piekeren, slaapproblemen, prikkelbaarheid en trillen vermindert.
Bijwerkingen en Risico’s
Het gebruik van antidepressiva kan zorgen voor bijwerkingen. Deze bijwerkingen bespreek je met je behandelaar, die eventueel de dosering kan aanpassen. Het is belangrijk om te weten dat je medicatie altijd geleidelijk moet afbouwen en dit alleen mag doen in overleg met je behandelaar.
Combinatie met Therapie
Hoewel medicatie kan helpen bij het verminderen van angstklachten, is het vaak beter om eerst te starten met een psychologische behandeling, zoals cognitieve gedragstherapie. Een groot voordeel van psychologische behandeling is dat er na het afronden van de behandeling minder kans is dat je klachten terugkomen. Dan heb je namelijk een manier geleerd om hier zelf mee om te gaan.
Omgaan met Terugval
Herkennen van Signalen
Het is cruciaal om de eerste signalen van een terugval te herkennen. Dit kan variëren van subtiele veranderingen in gedrag tot duidelijke symptomen van angst. Naasten kunnen goed in staat zijn de eerste signalen van een terugval te signaleren en moeten daarom betrokken worden bij het maken van een terugvalpreventieplan.
Preventieve Maatregelen
Met de juiste behandeling lukt het veel mensen om de angsten goed onder controle te krijgen. Maar de angsten kunnen terugkomen. Het is belangrijk om met uw behandelaar een plan te maken voor het geval dat gebeurt. In een signaleringsplan komt te staan:
- Hoe u kunt merken dat de angststoornis terugkomt.
- Hoe de mensen om u heen kunnen merken dat het weer slechter gaat met u.
- Wat u en de mensen om u heen dan kunnen doen.
- Met wie en hoe u contact kunt opnemen als u het gevoel heeft dat het niet goed gaat.
Ondersteuning na Behandeling
Na de behandeling is het belangrijk om regelmatig af te spreken met uw behandelaar om te bespreken hoe het met u gaat. Dit helpt niet alleen bij het monitoren van uw voortgang, maar ook bij het aanpassen van het terugvalpreventieplan indien nodig. Naasten moeten betrokken worden bij alle fasen van de behandeling: van diagnostiek tot afsluiting en terugvalpreventie. Enerzijds voor de steun, en anderzijds omdat we merken dat naasten soms – vanuit volstrekt goede bedoelingen – datgene kunnen doen dat tegen het behandelbeleid indruist waardoor de behandeling minder effectief wordt en mogelijk ook langer duurt.
Hulp bij Angststoornissen voor Partners
Hoe Partners Kunnen Helpen
Het ondersteunen van een partner met een angststoornis kan uitdagend zijn. Geduld en realistische verwachtingen zijn cruciaal, aangezien herstel vaak een proces van vallen en opstaan is. Partners kunnen helpen door zich in te lezen over hoe naasten om kunnen gaan met de angststoornis van hun partner en door een veilige en begripvolle omgeving te bieden.
Communicatie Tips
Effectieve communicatie is essentieel. Hier zijn enkele tips:
- Luister actief zonder te oordelen.
- Moedig je partner aan om over hun gevoelens te praten.
- Vermijd het bagatelliseren van hun angsten.
- Bespreek samen mogelijke triggers en manieren om deze te vermijden.
Ondersteuning voor Partners
Het is ook belangrijk dat partners zelf ondersteuning zoeken. Dit kan door:
- Deel te nemen aan steungroepen.
- Professionele hulp te zoeken indien nodig.
- Tijd te nemen voor zelfzorg en ontspanning.
Steun van familie, vrienden, en steungroepen kan helpen in het herstelproces. Laat jouw naasten en partner zich inlezen over hoe naasten om kunnen gaan met de angststoornis van hun partner.
Angststoornissen bij Kinderen en Jongeren
Specifieke Symptomen
Angststoornissen bij kinderen en jongeren kunnen zich anders manifesteren dan bij volwassenen. Kinderen kunnen bijvoorbeeld last hebben van nachtmerries, bedplassen of extreme verlatingsangst. Jongeren kunnen zich terugtrekken, prikkelbaar zijn of fysieke klachten zoals hoofdpijn en buikpijn ervaren.
Behandelmethoden voor Jongeren
Bij praktijk Rood staan we klaar om kinderen, jongeren en jongvolwassenen te helpen die worstelen met angststoornissen. Behandelmethoden kunnen variëren van cognitieve gedragstherapie (CGT) tot speltherapie en gezinstherapie. Het is belangrijk om een aanpak te kiezen die past bij de leeftijd en ontwikkelingsfase van het kind of de jongere.
Rol van Ouders en Scholen
Ouders en scholen spelen een cruciale rol in de ondersteuning van kinderen en jongeren met angststoornissen. Ouders kunnen helpen door een veilige en stabiele thuisomgeving te bieden en open communicatie te bevorderen. Scholen kunnen ondersteuning bieden door aanpassingen in de klasomgeving en door leerkrachten te trainen in het herkennen en omgaan met angststoornissen.
Het is essentieel dat zowel ouders als scholen samenwerken om een kind met een angststoornis te ondersteunen. Een gezamenlijke aanpak kan de effectiviteit van de behandeling aanzienlijk verhogen.
Conclusie
Angststoornissen kunnen een grote impact hebben op het dagelijks leven, maar gelukkig zijn er diverse effectieve behandelingen beschikbaar. Van cognitieve gedragstherapie tot medicatie, en van online therapie tot specifieke trainingen, er is altijd een aanpak die bij jou past. Het is belangrijk om tijdig hulp te zoeken en samen met professionals een behandelplan op te stellen dat aansluit bij jouw specifieke situatie. Door de juiste diagnose en behandeling kun je leren omgaan met je angst en je leven weer in eigen handen nemen. Onthoud dat je niet alleen bent en dat er altijd hulp beschikbaar is.
Veelgestelde Vragen
Hoe wordt de diagnose van een angststoornis vastgesteld?
Een diagnose van een angststoornis wordt gesteld op basis van criteria in de DSM-5 handleiding. Een psycholoog of huisarts beoordeelt of jouw symptomen voldoen aan deze criteria.
Welke behandelingen zijn er voor angststoornissen?
De meest gebruikte behandelingen zijn cognitieve gedragstherapie (CGT), metacognitieve therapie en medicatie. De keuze van behandeling hangt af van het type angststoornis.
Wat is cognitieve gedragstherapie (CGT)?
CGT is een vorm van therapie die zich richt op het veranderen van negatieve denkpatronen en gedragingen die angst veroorzaken of in stand houden.
Hoe lang duurt de behandeling van een angststoornis?
De duur van de behandeling varieert en hangt af van verschillende factoren zoals de ernst van de stoornis en de gekozen behandelmethode. Gemiddeld duurt een behandeling enkele maanden.
Zijn er online therapieën beschikbaar voor angststoornissen?
Ja, er zijn diverse online therapieën beschikbaar die effectief kunnen zijn voor de behandeling van angststoornissen. Deze bieden flexibiliteit en toegankelijkheid.
Welke medicatie wordt gebruikt bij angststoornissen?
De belangrijkste medicijnen die worden voorgeschreven zijn antidepressiva. Soms worden ook anxiolytica of bètablokkers gebruikt, afhankelijk van de specifieke symptomen.
Wat kun je zelf doen om angststoornissen te verminderen?
Zelfhulptechnieken zoals ademhalingsoefeningen, mindfulness en leefstijlveranderingen kunnen helpen. Ondersteuning van familie en vrienden is ook belangrijk.
Hoe kunnen partners helpen bij de behandeling van angststoornissen?
Partners kunnen helpen door begripvol te zijn, open te communiceren en praktische ondersteuning te bieden. Het is ook nuttig om samen naar therapie te gaan.